Composteer met succes: in 6 stappen naar rijke tuinbodem

5 november 2023

In onze gezamenlijke tuin op het mens- en milieuvriendelijke woonwerkerf ‘t Heem, ben ik al meer dan 20 jaar verantwoordelijk voor onze compost. We hebben op twee verschillende plekken in de tuin ruimte gecreëerd om te composteren, elk uitgerust met twee compostbakken gemaakt van pallets. Periodiek, eens per jaar of half jaar, nemen we de tijd om samen met enkele mede-bewoners de composthopen om te zetten. Daarnaast hebben we een aparte hoop waar alleen herfstbladeren welkom zijn. Binnen slechts twee jaar transformeren talloze bodemdiertjes deze bladeren tot prachtige bladaarde. Ook op mijn volkstuinen in ‘s-Hertogenbosch ben ik al meer dan dertig jaar bezig met het composteren van tuinafval.

Waarom compost gebruiken in je tuin?

Composteren is niet alleen milieuvriendelijk, maar het biedt ook talloze voordelen voor je tuin. Door compost aan te brengen, voed en stimuleer je het bodemleven. Het bodemleven bestaat uit diverse levende organismen, zoals regenwormen, pissebedden, nematoden, springstaarten, duizendpoten, bacteriën en schimmels. Het toevoegen van compost maakt kleigrond luchtiger en helpt zandgrond om water beter vast te houden. Bovendien verbetert het de bodemstructuur en verrijkt het je tuin aan biodiversiteit. Kortom, compost is de ideale aanvulling voor zowel moes- als siertuinen.

Een gezonde bodem zorgt voor gezonde planten en vermindert de hoeveelheid keuken- en tuinafval die je in containers moet deponeren.

Waarom zelf compost maken?

Het vervaardigen van je eigen composthoop is niet alleen kostenefficiënt, maar ook een plezierige en duurzame bezigheid. Hieronder kun je in zes eenvoudige stappen je eigen compost creëren:

1: Kies een locatie

Selecteer een geschikte locatie voor je composthoop. Kies bij voorkeur een (half)schaduwrijke plek in je tuin van minstens 2 vierkante meter, die gemakkelijk toegankelijk is.

2: Verzamel composteerbare materialen

Verzamel organisch materiaal dat geschikt is voor compostering, zoals keukenafval (bijv. fruit- en groenteschillen, koffiedik, eierschalen) en tuinafval (bijv. grasmaaisel, bladeren, kleine takjes en snoeiafval).

3: Maak een compostplek

Je kunt kant-en-klare compostbakken kopen, compostvaten gebruiken, of zelf compostbakken van pallets maken. Plaats de bakken direct op de grond zodat bodemdiertjes er gemakkelijk in en uit kunnen.

4: Start met composteren

Begin in de eerste bak met een laag grovere materialen, zoals takken, om luchtcirculatie te bevorderen. Voeg afwisselend “groen” materiaal (rijk aan stikstof, zoals keukenafval en grasmaaisel) en “bruin” materiaal (rijk aan koolstof, zoals droge bladeren, stro en karton) toe.

5: Compost omzetten

Zodra de eerste bak vol is en na ongeveer 3 tot 6 maanden, schep je de compost over naar de tweede bak. Dit is meteen het moment om te controleren hoe het met het composteren gaat. Is het te droog, dan voeg je nat materiaal toe en als het te nat is voeg je wat droger materiaal toe. Het omzetten bevordert het verteringsproces doordat er opnieuw zuurstof bij komt.

In de eerste bak begin je opnieuw met een laag grovere materialen, zoals kleine takjes en ga je door met afwisselend “groen” en “bruin” materiaal.

6: Geduld

Na nog eens 3 tot 6 maanden kun je je eigen compost oogsten uit de tweede bak. De compost is dan donker en kruimelig, klaar om je tuingrond te verbeteren.

Wat doe je niet op de composthoop

Houd er rekening mee dat bepaalde materialen absoluut niet op je composthoop mogen, zoals zuivelproducten, olie en vetten, gekookt voedsel, vlees- of visresten, brood, synthetische materialen, chemische verontreinigingen, grote takken en huisdierenafval.

Composteren is een geweldige manier om bij te dragen aan een gezondere tuin en een milieuvriendelijkere afvalverwerking. Tijdens het proces kun je altijd corrigeren als dat nodig is. Zorg in ieder geval voor voldoende diversiteit in je composthoop voor de beste resultaten.