Dodoens

10 april 2017

Vijfhonderd jaar geleden werd Rembert Dodoens geboren in Mechelen (later ‘verlatjinseert’ hij zijn naam ‘ tot Rembertus Dodonaeus). Hij studeerde geneeskunde en bekwaamde zich in de kruidkunde, sterrenkunde, taalkunde, wiskunde en aardrijkskunde. Dodoens was zowel geneesheer als botanicus; hij kende veel medicinale eigenschappen van planten. De apothekers van zijn tijd maakten veel gebruik van zijn boeken. In 1554 verscheen in het Nederlands zijn Cruydeboeck, met 715 afbeeldingen, waarin hij de planten in zes groepen verdeelde. Dodoens was de eerste die afweek van een alfabetische opsomming. De geneeskruiden worden er als derde groep uitvoerig in beschreven, waardoor het werk lange tijd als een farmacopee is beschouwd. Het boek werd herhaaldelijk opnieuw uitgegeven, in steeds uitgebreidere vorm, het laatst in 1644. Meer dan twee eeuwen was dit het meest gebruikte handboek over kruiden in West-Europa. Het is een werk van wereldfaam en grote wetenschappelijke waarde. De tekst was in handschrift al begin 1552 voltooid, toen Dodoens 35 jaar was. Meer dan 1000 inheemse planten werden hierin beschreven. (Herdruk in 1563 met 1401 planten). Voor Dodoens was plantkunde iets dat je in de levende natuur leert (studie in veld en tuinen).

Er bestaat een site met elke dag een Dodoens kruidenweetje ! Bijvoorbeeld nr. 98: loock sonder loock (look zonder look of Alliaria petiolata), een wilde plant, die overal in mijn tuin opduikt. Hij ruikt en proeft naar look, maar is verwant aan de kolen (kruisbloemenfamilie). Deze waardplant van het oranjetipje bloeit iets later dan de pinksterbloem (waar nu de weilanden mee vol staan) met witte bloemen. Look zonder look heeft een smakelijk aroma en is erg lekker in salade, groene saus, gesnipperd op boterham met kaas of door het beslag voor een groene pannenkoek. Voor de bloei is die het lekkerst.

In Belgie is een prachtige renaissance kruidentuin uit de 16e eeuw met nijverheidsgewassen en enkele ecologische moestuintjes: Dodoenstuin. Er is zelfs een kruidenreus gerealiseerd door een groep enthousiaste vrijwilligers met een brede interesse voor kruiden en natuur.

Op paasmaandag 17 april 2017 is er van 14.00 – 17.00 u een plantenmarkt en zadenruil @ Dodoenstuin, Park Schilde. Tuinjoop’s zadenkoffer is daar ook present (met zaadjes van look zonder look).