Herfstblaadjes

Ik word altijd blij van herfstbladeren, prachtig al die verschillende warme rode en oranje kleuren. Heerlijk om dan buiten te zijn, de wind om je hoofd; zeker als het weer wat kouder wordt, dan wandel of hark je je zo weer lekker warm..

Eind oktober beginnen de meeste bomen in de mooiste tinten geel, rood, oranje en bruin te kleuren. ik hou wel van het gekraak en geritsel van verdorde bladeren onder mijn voeten tijdens een mooie herfstwandeling.

……Weet je eigenlijk waarom bladeren in de herfst verkleuren?

In de herfst schijnt de zon minder en daalt de temperatuur. Hierdoor wordt het chlorofyl in de bladgroenkorrels afgebroken en worden de andere aanwezige pigmenten in het blad zichtbaar.

……En waarom verliezen bomen hun bladeren?

De meeste loofbomen en een naaldboom (lariks) verliest in de herfst zijn bladeren. De grootste reden is om uitdroging tegen te gaan. Bomen nemen water op via de wortels en verdampen dit via het blad. In de winter als de grond bevroren is, kan de boom moeilijk water opnemen.

In het blad van een boom of struik zijn twee belangrijke hormonen actief: auxine en abscisinezuur. Abscisinezuur zorgt voor de vorming van een kurklaagje tussen blad en steel, terwijl auxine dit juist verhindert. De vorming van beide stoffen, die in het blad zelf gebeurt, is afhankelijk van de uren licht en de temperatuur. Naargelang deze dalen, wordt er minder auxine aangemaakt, terwijl er wel meer abscisinezuur wordt aangemaakt. Dit zorgt ervoor dat er een kurklaagje gevormd wordt. Hierdoor hangt het blad nog enkel vast door middel van de nerven. Deze zijn echter te zwak om het volledige gewicht van het blad te dragen, en het blad valt naar beneden. Zeker met regen en harde wind kan dit proces sneller gaan. Het kurklaagje, waar het blad aan de boom zat, zorgt ervoor dat de boom niet uitdroogt of schade oploopt door koude.

Sommige mensen willen al die herfstblaadjes het liefst zo snel mogelijk weg hebben, maar je kunt er val alles mee doen.

Wat kun je dan met al die herfstbladeren ?

Iets creatiefs binnen als het buiten stormt en regent:

– Maak een herfstkroon of bladmasker van karton met gaten voor de ogen. Plak gedroogde herfstbladeren op het kartonnen masker

– Versier een glazen potje met gedroogde herfstbladeren, kaarsje erin, meteen een warme sfeer binnen in huis, nu het wat vroeger donker wordt.

– Maak een bladafdruk, leg een vel papier op een of meer blaadjes, licht wrijven met vetkrijt, gebruik mooie warme herfsttinten.

– Stempelen met herfstbladeren – nodig: verschillende vormen herfstbladeren, gekleurde verf of inkt en mooi papier. Beschilder de bladeren aan een kant, leg ze op papier en druk ze voorzichtig aan. Haal daarna de bladeren er weer af.

– Een egeltje knutselen met blaadjes of dennennaalden. Knip de vorm van een egel uit mooi stevig papier, teken een neus en oog en plak heel veel blaadjes of naalden op je egel.

– Knutselen met herfstblaadjes op de kamerdeur. Maak bijvoorbeeld een mooie mandala met heel veel verschillende kleuren en vormen herfstbladeren.

– Knutsel dierfiguren met herfstbladeren, bijvoorbeeld een vos, kat, vis, leeuw, uil of vlinder.

– Maak een mobile of slinger van blaadjes – nodig hiervoor zijn stokken, dun touw en mooie herfstblaadjes

Iets creatiefs buiten als het niet al te hard waait”

– Maak buiten met al die verschillende blaadjes een mooie mandala.

– Knutsel een mooie herfstkrans met de mooist gekleurde herfstbladeren, besjes en denneappels.

En wat doe je verder met al die herfstbladeren buiten ?

De bladeren op het gras, terras of pad, kun je het beste wegharken en onder struiken leggen. Dit zijn mooie schuilplekken voor kleine dieren in je tuin, zoals vlinders, spinnen, motten, slakken en bijen. Ze beschermen hen tegen barre weersomstandigheden en roofdieren. Sommige insecten zijn afhankelijk van bladbedekking als het koud is, omdat ze zich maar een paar centimeter onder de grond ingraven.

– Bedek de bodem onder struiken en bomen met een dikke laag herfstbladeren, het bodemleven breekt ze af tot voeding voor je planten. Deze dikke laag herfstbladeren is meteen ook goed om vorstgevoelige planten te beschermen.

– Hark alleen de bladeren weg van het pad, terras, vijver of van je gazon, onder de struiken en rond de vaste planten kun je het gewoon laten liggen..

– Heb je veel bladeren in je tuin, maak een bladerhoop voor bijvoorbeeld egels of andere kleine zoogdieren.

– Herfstblaadjes kun je ook goed laten composteren in een composthoop met keuken – en tuinafval.

– Heb je heel veel bladeren, maak dan een hele grote hoop en laat de herfstbladeren in anderhalf tot twee jaar verteren tot prachtige bladaarde; je zelfgemaakte potgrond. Je hebt alleen een plekje in de schaduw nodig en een beetje geduld.

Mijn favoriet activiteit met herfstbladeren is toch wel bladaarde maken van zoveel mogelijk verschillende herfstblaadjes. Hier in onze gemeenschappelijke tuin staan best veel verschillende bomen. Ik hark de paden en het gras “schoon” en verzamel al die blaadjes in een grote bak. Na een half jaar schep ik de bladeren een keer om, dan kan er weer zuurstof bij komen en kunnen de bladeren beter verteren. Anderhalf of twee jaar later heb ik dan prachtige bladaarde. Gemengd met wat compost is dit prima potgrond om in te zaaien of planten.

En ……. wat doe jij met herfstbladeren ?