Voorjaarskruiden – paardenbloem

Vandaag, maandag 16 maart 2020, heb ik alle paardenbloembladeren en wortels uit mijn tuin geoogst (Sorry bijen, maar mijn volkstuinburen zullen wel blij zijn…..). De wortels, bladeren en bloemknoppen heb ik los van elkaar eerst meerdere keren grondig gewassen. De wortels worden in kleine stukjes gesneden of geknipt en daarna op horren boven de kachel, die ‘s avonds nog wel aangaat, gedroogd. Ook de bladeren worden boven de kachel gedroogd, allebei voor diverse theemengsels; een gedeelte van de bladeren, vooral als ze gedeeltelijk gebleekt zijn, kan vers in een salade. De bloemknoppen worden ingemaakt in azijn en belanden uiteindelijk ook in een salade.

Tijdens bovenstaande bezigheden bedenk ik, dat ik op de kruidengeneeskundeopleiding, die ik jaren geleden volgde, een werkstuk over de paardenbloem heb gemaakt. Hieronder volgen de tekst en foto’s.

‘al wandelend langs vele paardenbloemen’

Stevig staat de paardenbloem verankerd in de grond met zijn lange penwortel. De wortel gaat wel alles uit de weg, hij groeit bijvoorbeeld om steentjes heen de grond in. Ook laat de paardenbloem rustig over zich heen lopen. In het voorjaar zie je eerst alleen de rozetten met sappig groene bladeren (vol vitaminen en mineralen. Er is een grote variatie in bladvorm, deze kan behaard of kaal zijn; de kleur varieert van licht – tot donkergroen (soms met roze bladnerf). Als een kompas wijst elk blad in een andere windrichting (je kunt met de paardenbloem dus alle kanten op). De hele plant heeft bitter wit melksap, deze bitterstoffen stimuleren de spijsvertering. Later komen de stralend gele bloemen op holle stengels, eerst een paar, maar al snel staan weilanden er vol mee. De bloem is samengesteld uit vele lintbloemen (als zonnestralen); de hele bloem is gericht naar de zon. Als je een bloem plukt, wordt de stengel al snel slap; de paardenbloem lijkt dus sterker dan die is. Behalve een bovengrondse heeft de paardenbloem ook een ondergronds levende stengel, deze is kort en zeer gedrongen, de knoppen liggen dicht bijeen in een rozet van dicht bij elkaar staande spiraalsgewijs gerangschikte bladeren. De knoppen zitten onder maaiveldniveau beschermd tegen maaien, vraat en koude. De zaadpluisjes varen mee met de wind (ook alle windrichtingen uit).

Geel, de kleur van het derde chakra, wordt in verband gebracht met energie, macht en emoties. Geel straalt ! Geel verdraagt geen begrenzing. Geel is het symbool van de zon. Geel versterkt de Ik – en denkkrachten. Geel staat voor: opening naar wijsheid, rijpheid, verlossing, suggestie naar plezier, vrolijkheid, vreugde, stimuleert de verbeelding, maar ook jaloezie, agressie, onenigheid, wilskracht, geestkracht.

Ervaring van Anne: diep gewortelde problemen naar boven halen, in het licht brengen als de bloem en als pluisjes (zaad) weer loslaten -> transformeren.

Pas in 15e eeuw werd de paardenbloem beschreven als urinedrijvend middel. * Tabernaemontus roemt de wondhelende werking. * Boeren rookten vroeger in het voorjaar hun woonhuis en stallen uit met paardenbloemen. Het doel van dit ritueel was, om de boerderij te reinigen van allerlei onzuiverheden. * De vruchten werden gezien als een orakel, zoveel parachutes na het wegblazen nog blijven staan zoveel kinderen zal hij of zij krijgen. En wanneer je alle parachutes weg kon blazen mocht je een wens doen. * In de 20e eeuw ontstaat pas een taraxacotherapie, dan wordt de paardenbloem pas geneeskrachtig gewaardeerd (Readers digest).

Volgens de pylgeralmanak is op 11 april de bloem van de dag: paardenbloem

Medicinale toepassing: Spijsvertering, urinewegen, constitutie en ogen

Taraxacum officinale [Taraxis = oogziekte, Akeomai = genezen]

Inhoudsstoffen bitterstoffen, looistoffen, vitamines: A,B (choline), C en D, minderalen: Ca, Na, K, Si, Fe, Mn Inuline, etherische olie, xanthophyl triterpeen, rubber en tumorremmende stoffen in het witte melksap

Taraxacum tinctuur kun je gebruiken bij galstenen, slechte vertering, geelzucht, stofwisselingsstoornis, hypoglycaemie, slechtziendheid en oedeem; het is leverstimulerend, galafvoerend, spijsverteringbevorderend, nierstimulerend

Gebruikte delen:

– Bloem alleen vers in salades, of voor paardenbloemengelei

– Jong volwassen blad in salades (molsla) of voor thee – Zeer geschikt als voorjaarsreiniger

– Wortel (in ’t voorjaar) voor tinctuur en gedroogd voor thee – Melksap tegen wratten

Paardenbloemengelei Nodig: 365 goed geopende paardenbloemen, geplukt op een zonnige droge dag ( enkel de bloemhoofdjes, zonder steeltjes), 1 roze grapefruit, 1,5 liter water, 600 g rietsuiker en 2 zakjes Marmello. Breng de bloemhoofdjes onmiddellijk na het oogsten aan de kook in de aangegeven hoeveelheid water met de in schijfjes gesneden grapefruit. Daarna het geheel één nacht laten afkoelen. Uitzeven en uitdrukken ( best in een neteldoek). De opgevangen vloeistof opkoken , eventjes van het vuur halen , de suiker met de Marmello vermengen en toevoegen. Terug op het vuur plaatsen en 1 minuut doorkoken. De hete gelei verdelen in potjes en klaar!