woonwerkerf 't Heem

Hoe woont Nederland ? – Mens- en milieuvriendelijk woonwerkerf ‘t Heem

Wonen en werken op hetzelfde erf heeft volgens Joop Reichenfeld veel voordelen. Geen woon-werkverkeer, dat vaak gepaard gaat met de uitstoot van uitlaatgassen, is vast een voordeel. Toen Joop hier 26 jaar geleden kwam wonen, had ze geen auto. Sterker nog, ze keek verbaasd op toen ze merkte dat sommige huurders er wel een hadden. Joop is bewoonster van het eerste uur op mens- en milieuvriendelijk woonwerkerf ‘t Heem in Den Bosch.

Op het erf staan 26 huurhuizen van woningcorporatie Zayaz. De woningen zijn in 2014 opgeknapt en geïsoleerd. Ook werd er een cv-ketel met zonneboiler geplaatst. De huizen zijn verdeeld over vier blokken met op de hoek een of twee werkruimten.

In die werkruimten zit onder andere een tekenstudio, een gitaarbouwer, een fysiotherapeut, een keramiekatelier, een bed and breakfast en Tuinjoop T-huis. In de zaden- en kruidenwinkel van Joop is het op vrijdagmiddag de zoete inval. “Ik vind het leuk om iedereen overal bij te betrekken. Wie wil, kan mee-eten”, legt ze uit terwijl ze een menukaartje laat zien met daarop wat taartjes, salades en soep. Allemaal biologisch en vegetarisch natuurlijk. Zowel aan het milieu als de mensen wordt gedacht op ‘t Heem. “Je kent hier iedereen wel. Een auto of gereedschap lenen, of even op elkaars kinderen passen, kan altijd”.

Over samen delen gesproken: in een van de werkruimten bevindt zich de buurtbieb. Hier beheert Joop boeken en dvd’s die zij weer krijgt van derden. Bewoners die zin hebben in wat leesvoer, kunnen een exemplaar nar keuze uit de kast trekken. “Ik hou niet bij wie wat meeneemt. Ze kijken maar of ze het weer terugbrengen”. Zo is de mini-bibliotheek van Joop een gezamenlijk goed geworden.

De binnentuin met daarin een torenhoge boomhut, een trampoline en een glijbaan, was altijd al bedoeld voor gemeenschappelijk gebruik. De tuin wordt door de bewoners beheerd, waarvoor een beheerovereenkomst is afgesloten. Er groeien fruit- en notenbomen, diverse kruiden, er zijn wat moestuintjes, een bijenkast en drie composthopen. ‘Vroeger’crosten de kinderen op hun driewielers achter de huizen langs. De racende kleuters van toen, zijn inmiddels zelf groot. Nieuwe kinderen komen er maar weinig, want er is nauwelijks doorstroom op ‘t Heem.

Vandaar dat bij de komst van een nieuwe huurder – huurders worden door middel van coöptatie benoemd, dus de huidige bewoners kunnen hierover meebeslissen – jonge mensen de voorkeur genieten. Het zou immers zonde zijn als die trampoline straks niet meer besprongen wordt.

Foto en tekst: Fleur Reijngoudt verschenen in: TVV tijdschrift voor volkshuisvesting en Renda kennisnetwerk bestaande bouw